Utangulizi
Mnamo tarehe 26 Aprili 1964, historia mpya iliandikwa katika Afrika Mashariki – Tanganyika na Zanzibar ziliungana na kuunda taifa jipya, ambalo leo linajulikana kama Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Huu ni muungano wa kipekee barani Afrika, ambao umeweza kudumu kwa zaidi ya miaka 60, licha ya changamoto mbalimbali. Katika makala hii, tutachunguza kwa undani historia ya muungano huo, sababu za kuasisiwa kwake, mafanikio yaliyopatikana, pamoja na changamoto zinazoukabili hadi leo.
Historia ya Muungano
Tanganyika na Zanzibar kabla ya muungano
Tanganyika ilipata uhuru kutoka kwa Waingereza mnamo 9 Desemba 1961 chini ya chama cha TANU kilichoongozwa na Mwalimu Julius Kambarage Nyerere. Zanzibar nayo ilipata uhuru mnamo 10 Desemba 1963, lakini kwa kipindi kifupi ikawa chini ya utawala wa kifalme ulioongozwa na Sultan.
Mapinduzi ya Zanzibar ya tarehe 12 Januari 1964 yalibadilisha hali hiyo, ambapo chama cha ASP kilichoongozwa na Abeid Amani Karume kilichukua madaraka na kuanzisha serikali ya watu wa Zanzibar. Ni katika mazingira haya ndipo mazungumzo ya kuunganisha mataifa haya mawili yalipoanza haraka, yakihitimishwa kwa kusainiwa kwa Hati ya Makubaliano ya Muungano (Articles of Union) tarehe 22 Aprili 1964 na kuanza kutumika rasmi tarehe 26 Aprili 1964.
Sababu za Muungano
1. Usalama na utulivu wa kisiasa: Tanganyika na Zanzibar ziliona umuhimu wa kushirikiana ili kuimarisha ulinzi na kukabiliana na vitisho vya nje, hasa wakati wa Vita Baridi.
2. Udugu wa kihistoria na kitamaduni: Watu wa pande zote mbili walikuwa na asili, lugha, dini na tamaduni zinazofanana, hivyo kuwa na msingi thabiti wa umoja.
3. Kupambana na ukoloni mamboleo: Muungano uliweka msingi wa kujitegemea kwa pamoja na kupinga siasa za kikoloni na ubaguzi wa rangi zilizokuwa zikitishia Afrika kwa wakati huo.
4. Maendeleo ya pamoja: Ilionekana kuwa kwa kuungana, rasilimali, nguvu kazi na maarifa kutoka pande zote mbili zingetumika vizuri zaidi katika kujenga taifa imara.
Muundo wa Muungano
Tanzania ni nchi ya muungano wa serikali mbili:
Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, inayoshughulikia mambo ya Muungano na ya Bara.
Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar, inayoshughulikia masuala yasiyo ya Muungano upande wa Zanzibar.
Mambo ya Muungano yaliainishwa kuwa 11 mwanzoni, lakini hadi sasa yameongezeka hadi kufikia zaidi ya 20, yakiwemo mambo kama ulinzi, mambo ya nje, sarafu, uraia, na mengineyo.
Mafanikio ya Muungano
1. Utulivu wa kisiasa: Tanzania imeendelea kuwa nchi yenye amani na utulivu wa kisiasa, jambo ambalo ni adimu katika baadhi ya nchi za Afrika.
2. Umoja wa kitaifa: Licha ya tofauti za kihistoria na kijamii, Watanzania wameendelea kuishi kwa mshikamano mkubwa.
3. Maendeleo ya kiuchumi na kijamii: Kupitia ushirikiano huu, serikali imeweza kuwekeza katika sekta muhimu kama elimu, afya, miundombinu na nishati.
4. Nafasi ya kimataifa: Tanzania imejijengea heshima kimataifa kama taifa la amani na mshikamano.
Changamoto za Muungano
Pamoja na mafanikio, muungano haujakosa changamoto:
1. Malalamiko ya Zanzibar: Baadhi ya Wazanzibari wamekuwa wakilalamikia kile wanachokiita “kutopata haki sawa” au “kumezwa na muungano.”
2. Ukosefu wa elimu ya muungano: Watu wengi hawana uelewa sahihi kuhusu mambo ya muungano, hali inayochangia kutoelewana.
3. Mabadiliko ya kisiasa: Baadhi ya wanasiasa wamekuwa wakitumia muungano kama hoja ya kisiasa kwa faida zao binafsi, hali inayoweza kudhoofisha mshikamano wa kitaifa.
Mustakabali wa Muungano
Ni wazi kuwa Muungano wa Tanganyika na Zanzibar ni urithi wa kipekee unaopaswa kulindwa na kuendelezwa. Ili muungano uendelee kuwa wa manufaa:
1.Majadiliano ya wazi na ya haki yahitajika ili kushughulikia changamoto zinazojitokeza.
2.Elimu kwa umma kuhusu historia, faida, na madhumuni ya muungano ni muhimu.
3.Kuwashirikisha wananchi katika maamuzi muhimu kuhusu muundo wa muungano ili kujenga umoja wa kweli.
Hitimisho
Muungano wa Tanganyika na Zanzibar umeonyesha kuwa umoja unawezekana, hata miongoni mwa mataifa yaliyokuwa tofauti kihistoria. Ni mfano wa kuigwa barani Afrika na duniani kote. Ni jukumu letu kama Watanzania kuuenzi, kuudumisha, na kuuimarisha kwa ajili ya kizazi cha sasa na kijacho.
0 Comments: