Kwa Nini Carl Peters Alisaini Mikataba Mingi ya Ulaghai?
Utangulizi
Historia ya ukoloni barani Afrika imejaa hadithi za ulaghai, udanganyifu na hila ambazo zilifanywa na wakoloni dhidi ya viongozi wa kienyeji. Mojawapo ya majina yanayotajwa sana katika historia ya ukoloni wa Kijerumani katika Afrika Mashariki ni Carl Peters. Huyu alikuwa mwanasiasa na mtaalamu wa siasa za kikoloni kutoka Ujerumani ambaye alijulikana kwa jina la "mkusanyaji wa mikataba" kutokana na mbinu zake za kusaini mikataba ya udanganyifu na machifu wa Kiafrika.
Swali kuu ni: Kwa nini Carl Peters alisaini mikataba mingi ya ulaghai?
Historia Fupi ya Carl Peters
Carl Peters alizaliwa mwaka 1856 nchini Ujerumani na alikulia katika mazingira ya siasa kali za utaifa. Wakati huo, mataifa ya Ulaya yalikuwa yanashindana katika kile kinachoitwa Scramble for Africa, yaani kugawana bara la Afrika ili kutawala rasilimali zake.
Peters alianzisha Kampuni ya Kijerumani ya Afrika Mashariki (German East Africa Company) na alitumwa Afrika Mashariki kwa lengo la kutafuta ardhi na mamlaka kwa niaba ya Ujerumani. Ili kufanikisha azma yake, alitumia hila na mbinu za ulaghai kwa kusaini mikataba na machifu wa Kiafrika ambao wengi hawakujua maana ya maandishi yaliyokuwa yameandikwa kwa Kijerumani au Kiingereza.
Sababu Kuu Zilizomfanya Asaini Mikataba ya Ulaghai
1. Kutafuta Ardhi kwa Haraka
Carl Peters alifahamu kuwa mataifa ya Ulaya yalikuwa katika mbio za kugawana Afrika. Hivyo, alitumia njia za mkato kwa kusaini mikataba ya ulaghai ili kuhakikisha kuwa Ujerumani inapata maeneo makubwa kabla ya mataifa mengine kama Uingereza na Ufaransa.
Kwa mfano, alisaini mikataba iliyompa "umiliki" wa maeneo makubwa ya Tanganyika, huku wakazi wa maeneo hayo wakidhani kwamba wanakubaliana ushirikiano wa kirafiki tu.
2. Udhaifu wa Uelewa wa Machifu wa Kiafrika
Machifu wengi wa Kiafrika walikuwa hawajui kusoma wala kuelewa lugha za Ulaya. Waliposaini mikataba hiyo, walidhani ni makubaliano ya urafiki au msaada wa kiusalama, kumbe walikuwa wanakubali kumilikiwa na kutawaliwa.
Peters alitumia fursa hii kuwahadaa, jambo lililompa jina la "mkataba wa ulaghai."
3. Shinikizo la Kisiasa Kutoka Ujerumani
Serikali ya Kijerumani na wanasiasa wa kizalendo walitaka Ujerumani iwe na himaya kubwa Afrika. Carl Peters aliona ni lazima aonyeshe ushindi wa haraka kwa kuwasilisha mikataba mingi iliyosainiwa kama uthibitisho kwamba ardhi tayari imetwaliwa na Ujerumani.
Hii ilimwezesha kupandishwa cheo na kupata nafasi ya kisiasa katika serikali ya Kijerumani.
4. Faida za Kiuchumi
Afrika Mashariki ilikuwa na ardhi yenye rutuba, raslimali kama dhahabu, pembe za ndovu, pamoja na fursa ya biashara ya masoko mapya. Kupitia mikataba ya ulaghai, Peters alihakikisha kuwa kampuni yake inapata maeneo makubwa ya mashamba na hifadhi za kibiashara, jambo lililomfanya apate utajiri binafsi na pia kuimarisha biashara ya Wajerumani.
5. Ulaghai Kama Mbinu ya Kikoloni
Wakoloni waliona ni vigumu kupata ardhi kwa njia ya haki kwa sababu jamii nyingi za Kiafrika hazikuwa tayari kuikabidhi. Hivyo, walitumia mbinu za ulaghai, udanganyifu na hata vitisho.
Carl Peters aliamini kuwa lengo linaweza kutimizwa kwa njia yoyote, hata ikiwa ni kwa ulaghai, mradi tu Ujerumani inapata ardhi na mamlaka.
Athari za Mikataba ya Ulaghai
1. Kupotea kwa Uhuru wa Kiafrika – Wenyeji walipoteza ardhi na mamlaka bila kujua.
2. Chimbuko la Mapambano – Baada ya kugundua walivyohadaiwa, Waafrika walipigania uhuru wao. Hii ilichochea migogoro kama Mapinduzi ya Abushiri (1888) na baadaye Vita ya Maji Maji (1905–1907).
3. Kuimarika kwa Ukoloni wa Kijerumani – Mikakati ya Peters ilirahisisha kuanzishwa rasmi kwa koloni la German East Africa (Deutsch-Ostafrika).
Hitimisho
Carl Peters alisaini mikataba mingi ya ulaghai si kwa bahati mbaya, bali kwa makusudi yaliyotokana na mbio za kugawana Afrika, tamaa ya utajiri, shinikizo la kisiasa, na upungufu wa uelewa wa viongozi wa Kiafrika kuhusu maandishi ya kigeni. Hii ilikuwa mbinu ya ukoloni iliyoacha athari kubwa kwa jamii za Kiafrika na historia ya Tanzania.
0 Comments: